Bashkimi Evropian ka vendosur sanksionet e para kundër Kinës në më shumë se 30 vjet.
Masa e re e masave synon katër zyrtarë kinezë dhe një njësi ekonomike që besohet të jetë përfshirë në shkeljet e pretenduara të të drejtave të njeriut të pakicës Uyghur Muslin.
Komuniteti ndërkombëtar ka pretenduar për muaj me radhë se abuzime serioze, të tilla si ndalimi masiv arbitrar, torturat dhe indoktrinimi i detyruar politik, po ndodhnin në kampe përqendrimi të vendosura në rajonin autonom Xingjian.
Kina ka mohuar vazhdimisht të gjitha akuzat.
“Kjo lëvizje, e bazuar në asgjë përveç gënjeshtrës dhe dezinformimit, shpërfill dhe shtrembëron faktet, ndërhyn në mënyrë të ashpër në punët e brendshme të Kinës, shkel flagrante ligjin ndërkombëtar dhe normat themelore që rregullojnë marrëdhëniet ndërkombëtare dhe minon rëndë marrëdhëniet Kinë-BE,” tha Ministria e Jashtme e Kinës menjëherë pasi BE zbuloi sanksionet.
Lëvizja nga Brukseli përfaqëson masën e parë ndëshkuese kundër Pekinit që nga embargoja e armëve që dymbëdhjetë vendet e atëhershme anëtare vendosën në 1989 ndaj Kinës Komuniste si rezultat i shtypjes së dhunshme në Sheshin Tiananmen. Ndërsa masat e tjera të marra në atë kohë u rishikuan dhe pezulluan më vonë, embargo mbetet në fuqi sot.
Në një reagim, Ministria e Jashtme e Kinës sanksionoi dhjetë individë evropianë dhe katër subjekte, përfshirë pesë anëtarë të Parlamentit Evropian: Reinhard Butikofer (Gjermani, Gjelbër), i cili aktualisht kryeson delegacionin e parlamentit për marrëdhëniet me Kinën; Michael Gahler (Gjermani, EPP), i cili vepron si zëdhënës i Partisë së Popullit të Evropës (EPP) për punët e jashtme; Raphaël Glucksmann (Francë, S&D), i cili kryeson komitetin special të parlamentit për ndërhyrjet e huaja në proceset demokratike; dhe Ilhan Kyuchyuk (Bullgari, Rinovo Evropën) dhe Miriam Lexmann (Sllovaki, EPP) të cilët janë të dy anëtarë të komitetit të punëve të jashtme.
Tre anëtarët e parlamenteve kombëtare janë të shënuar gjithashtu: Sjoerd Wiemer Sjoerdsma i Parlamentit Hollandez, Samuel Cogolati i Parlamentit Federal Belg dhe Dovile Sakaliene i Seimas të Republikës së Lituanisë. Të gjithë kanë të përbashkët se kanë udhëhequr rezoluta që përshkruajnë situatën në Xinjiang si “gjenocid”.
Gjithashtu u emëruan studiuesit Adrian Zenz, nga Gjermania dhe Björn Jerdén, nga Suedia, të cilët janë të specializuar në studimet e Kinës.
Subjektet evropiane të shënjestruara nga Kina janë: Komiteti Politik dhe i Sigurisë i Këshillit të Bashkimit Evropian, Nënkomiteti për të Drejtat e Njeriut i Parlamentit Evropian, Instituti Mercator për Studime Kineze në Gjermani dhe Fondacioni Aleanca e Demokracive në Danimarkë.
“Individët e interesuar dhe familjet e tyre janë të ndaluar të hyjnë në Hong Kong dhe Makao të Kinës. Ata dhe kompanitë dhe institucionet e lidhura me ta gjithashtu janë të kufizuar të bëjnë biznes me Kinën,” tha ministria kineze.
Sanksionet ndaj Kinës ishin pjesë e një pakete më të gjerë të rënë dakord nga ministrat e jashtëm të BE të hënën ndërsa u takuan në Bruksel. Vendimi u mor me unanimitet.
Në total, ministrat renditën 11 persona dhe katër subjekte që dyshohet se janë përgjegjës për shkeljet serioze të të drejtave të njeriut në Kinë, Korenë e Veriut, Libi, Rusi, Sudanin e Jugut dhe Eritrea.
Veçmas, ata gjithashtu shënjestruan 11 zyrtarë të Mianmarit, përfshirë komandantin e përgjithshëm të ushtrisë, për grusht shteti ushtarak dhe shtypjen pasuese brenda vendit.
Takimi paraqiti një shkëmbim jozyrtar me Komisionerin e Lartë të Kombeve të Bashkuara (KB) për të Drejtat e Njeriut Michelle Bachelet dhe debate specifike mbi marrëdhëniet BE-Turqi dhe Ballkanin Perëndimor.
Masat ndëshkuese u bënë zyrtare të hënën pasdite pasi u botuan në Gazetën Zyrtare të Bashkimit Evropian.
Sanksionet konsistojnë në ndalimin e vizave dhe ngrirjen e aseteve në BE. Për më tepër, personave dhe subjekteve brenda bllokut u ndalohet të vendosin fonde në dispozicion, direkt ose indirekt, për ato të listuara.
Dënimet janë rezultat i një mekanizmi të ri, i ashtuquajturi Akti i BE-së Magnitsky, i cili u miratua në dhjetor dhe tashmë është përdorur për të ndëshkuar katër zyrtarë të lartë rusë të përfshirë në procedurat ligjore kundër kundërshtarit rus Alexei Navalny.
Në rastin e Kinës, ministrat e BE zgjodhën katër individë të cilët, sipas tyre, janë të përfshirë drejtpërdrejt në shkeljet e pretenduara të të drejtave të njeriut që ndodhin në Xinjiang.
Zyrtarët e lartë të zgjedhur përfshijnë Zhu Hailun, që besohet të jetë “arkitekti” i programit të mbikëqyrjes, ndalimit dhe indoktrinimit në shkallë të gjerë kundër ujgurëve.
Tre të tjerët janë Wang Junzheng, Wang Mingshan dhe Chen Mingguo, të cilët vlerësohen përgjegjës për “ndalimet arbitrare dhe trajtimin degradues të shkaktuar Ujgurëve dhe njerëzve nga pakicat e tjera etnike Myslimane, si dhe shkeljet sistematike të lirisë së tyre të fesë ose besimit”. /scan
