Rreth 15% e viktimave të COVID-19 janë të lidhura me ndotjen e ajrit. Kjo është veçanërisht e vërtetë për vendet e Azisë Lindore dhe Europës, shkruajnë shkencëtarët në Kërkimet Kardiovaskulare.
“Kur njerëzit marrin frymë me ajër të ndotur, grimca të vogla prej tij depërtojnë përmes mushkërive në enët e gjakut, duke shkaktuar inflamacion dhe stres qelizor. Si rezultat, sipërfaqja e brendshme e arterieve dëmtohet, ato ngushtohen dhe humbin fleksibilitetin. Diçka e ngjashme ndodh kur koronavirusi hyn në të njëjtën mënyrë në organizëm ”, tha Thomas Munzel, një nga autorët e studimit, profesor në Universitetin Gjerman, Johann Gutenberg.
Sipas vlerësimeve të Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH), rreth 7 milion njerëz vdesin çdo vit për shkak të ndotjes së ajrit nga substanca të ndryshme të dëmshme. Shumë studiues besojnë se në realitet, vdekjet mund të jenë dukshëm më të larta. Shkencëtarët ende nuk kanë arritur në një përfundim të përbashkët se cilat lloje të ndotësve të ajrit janë veçanërisht të rrezikshëm për shëndetin e njerëzve.
Goditje e dyfishtë në mushkëri
Munzel dhe kolegët e tij menduan se sa ndikon ndotja e ajrit në rrjedhën e infeksionit me koronavirus. Për ta bërë këtë, ata krahasuan hartat satelitore të prevalencës së aerosolit në ajrin e qyteteve kryesore në botë me sa shpesh banorët e tyre vdisnin nga COVID-19 në gjysmën e parë të vitit 2020.
Për ta bërë këtë, shkencëtarët llogaritën se sa grimca aerosoli dhe mikro pikëza smogu hyjnë në mushkëritë e banorëve të këtyre zonave metropolitane dhe si depërtimi i tyre në sistemin e frymëmarrjes mund të ndikojë në gjasat e inflamacionit. Mjekët i përdorën këto të dhëna për të llogaritur përqindjen e viktimave të COVID-19, vdekjet e të cilave u prekën nga ndotja e ajrit.
Doli që ky ndikim ishte mjaft i madh: Në Republikën Çeke, ndotja e ajrit shoqërohej me rreth 29% të vdekjeve nga COVID-19, dhe në Kinë, Gjermani, Zvicër dhe Belgjikë nga 20 në 25%. Në qytetet e Azisë Lindore dhe Jugore, ky tregues ishte edhe më i lartë dhe arriti në 35-40%.
Normat më të ulëta janë vërejtur në Zelandën e Re, Australi dhe Izrael. Atje, 1%, 3% dhe 6% e vdekjeve nga COVID-19 mund të shoqërohen përkatësisht me ndotjen e ajrit. Në Rusi, ky tregues ishte përgjithësisht më i ulët se mesatarja evropiane dhe varionte nga 10% në 20%, në varësi të vendndodhjes dhe nivelit të zhvillimit industrial të rajonit.
“Kërkimet e fundit nga shkencëtaret tregojnë se aerosolet dhe grimcat e pluhurit rrisin aktivitetin e receptorëve ACE2 në sipërfaqen e qelizave të mushkërive, të cilat lloji i ri i koronavirusit i përdor për të hyrë në qeliza. Prandaj, mund të themi se ndotja e ajrit dyfishohet në shëndetin e njeriut, duke dëmtuar indet e mushkërive dhe duke i bërë ata më të prekshëm ndaj sulmeve të virusit, “përmblodhi Munzel. /Scan
