Pse është kaq e vështirë të prodhohen ilaçet antivirale?

Ndryshe nga bakteret, viruset kanë më pak blloqe ndërtimi të proteinave të tyre që mund të synohen nga ilaçe.

Zakonisht duhen vite për të zhvilluar dhe miratuar barna të reja antivirale, sepse tubacioni i zbulimit përfshin një proces të përpiktë të identifikimit të përbërjeve kimike që synojnë virusin dhe më pas testimin e efikasitetit dhe sigurinë e tyre. Për këtë arsye, shkencëtarët po shohin gjithashtu ripërdorimin e barnave ekzistuese që janë miratuar për trajtimin e viruseve dhe sëmundjeve të tjera.

Ndryshe nga antibiotikët me spektër të gjerë, të cilët mund të përqendrohen për të trajtuar një gamë të gjerë të infeksioneve bakteriale, ilaçet që veprojnë kundër një lloji virusi të rrallë funksionojnë për trajtimin e viruseve të tjera. Për shembull, remdesivir, i zhvilluar fillimisht për trajtimin e hepatitit C, në një moment u sugjeruar për trajtimin e Covid-19, por provat klinike treguan se ai ka një efekt të kufizuar kundër këtij koronavirusi.

Arsyeja pse ka pak efektivë antiviralë të spektrit të gjerë është se viruset janë shumë të larmishme se bakteret, përfshirë mënyrën sesi ato ruajnë informacionin e tyre gjenetik (disa në formën e ADN-së dhe disa si ARN). Ndryshe nga bakteret, viruset kanë më pak blloqe ndërtimi të proteinave të tyre që mund të synohen nga ilaçe.

Që një ilaç të funksionojë, ai duhet të arrijë objektivin e tij. Kjo është veçanërisht e vështirë me viruset sepse ato replikohen brenda qelizave njerëzore duke rrëmbyer makineritë tona qelizore, informon abcnews.al.  Ilaçi duhet të futet brenda këtyre qelizave të infektuara dhe të veprojë në procese që janë thelbësore për funksionimin normal të trupit të njeriut. Për çudi, kjo shpesh rezulton në dëmtime kolaterale të qelizave njerëzore, të përjetuara si efekte anësore.

Shënjestrimi i viruseve jashtë qelizave, për t’i ndaluar ato të fitojnë terren para se të kopjohen, është i mundur, por gjithashtu është i vështirë për shkak të natyrës së mbështjelljes së virusit. Mbështjellja është jashtëzakonisht e fortë, duke i rezistuar efekteve negative të mjedisit në rrugën drejt bartësit të saj. Vetëm kur virusi arrin objektivin, mbështjellja e tij zbërthehet ose nxjerr përmbajtjen e tij në të cilën gjendet informacioni gjenetik.

Ky proces mund të jetë një vend i dobët në ciklin e jetës së virusit, por kushtet që kontrollojnë çlirimin janë shumë specifike. Ndërsa ilaçet që synojnë mbështjelljen e virusit tingëllon tërheqëse, disa mund të jenë akoma helmuese për njerëzit.

Pavarësisht nga këto vështirësi, janë krijuat barna që trajtojnë viruse të tilla si gripi dhe HIV, informon abcnews.al. Disa prej këtyre barnave synojnë proceset e replikimit viral dhe monitorimin e mbështjelljes virale. Janë identifikuar gjithashtu shënjestra premtuese të ilaçeve të koronaviruseve. Por zhvillimi i ilaçeve të reja kërkon  shumë kohë dhe viruset motohen shpejt. Pra, edhe kur zhvillohet një ilaç, virusi mund t’i bëjë rezistencë sepse është gjithnjë në zhvillim.

Një problem tjetër në luftimin e viruseve është se disa, të tilla si HIV, virusi papillom dhe herpesi, mund të kalojnë në gjendje gjumi. Në këtë gjendje, qelizat e infektuara nuk prodhojnë ndonjë virus të ri. Informacioni gjenetik i virusit është e vetmja gjë virale e pranishme në qeliza. Ilaçi që ndërhyn në replikimin ose mbështjelljen e virusit nuk bën asgjë, kështu që virusi mbijeton, informon abcnews.al. Kur virusi bëhet sërish aktiv, simptomat kanë të ngjarë të rishfaqen dhe atëherë është i nevojshëm një trajtim shtesë me një ilaç. Kjo rrit mundësinë e rezistencës ndaj ilaçeve, pasi që virusi përjeton përzgjedhjen e shkaktuar nga ilaçet për variante rezistente për një kohë të gjatë.

Megjithatë, akoma kemi filluar të kuptojmë ciklin e jetës së koronavirusëve, ka shenja që ato mund të vazhdojnë për një kohë të zgjatur, veçanërisht në pacientët me imunitet të dobët, duke rezultuar në një problem shtesë të gjenerimit të llojeve më rezistente të virusit.

Hulumtimi për të kuptuar sesi funksionon koronavirusi ka bërë një rrugë të gjatë në një kohë të shkurtër, por kur bëhet fjalë për zhvillimin e ativiralëve ka ende shumë pyetje për t’u përgjigjur. Me një ringjallje të mundshme të infeksioneve që pritet më vonë gjatë vitit, forca antivirale ka përfunduar punën e saj./abcnews.al